Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học âm - Vần môn Tiếng Việt Lớp 1 chương trình Giáo dục Phổ thông 2018

Nội dung tài liệu: Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học âm - Vần môn Tiếng Việt Lớp 1 chương trình Giáo dục Phổ thông 2018

1. PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN TIÊN LÃNG HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2024-2025 Giáo viên:PHẠM THỊ THI Đơn vị: Trường Tiểu học Minh Đức
2. ỨNG DỤNG CƠNG NGHỆ THƠNG TIN TRONG DẠY HỌC ÂM - VẦN MƠN TIẾNG VIỆT LỚP 1 CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018
3. 1 2 Mở1 đầu Nội dung biện pháp 2 CẤU TRÚC BÁO CÁO 3 Thực nghiệm 4 biện pháp Kết luận, đề xuất
4. PHẦN I. MỞ ĐẦU
5. 1. LÍ DO CHỌN BIỆN PHÁP Tiếng Việt là mơn học cĩ vị trí đặc biệt quan trọng trong chương trình Tiểu học và Học vần là phân mơn quan trọng trong mơn Tiếng Việt, vì nĩ là phần học đầu tiên của cấp Tiểu học. Cĩ học phần này, học sinh mới chiếm lĩnh được một cơng cụ giao tiếp quan trọng: Chữ viết ghi âm Tiếng Việt. Đây chính là phương tiện để các em cĩ điều kiện học tốt các mơn học khác và học lên các lớp trên. Năm học 2023-2024 là năm thứ Tư lớp 1 thực hiện thay sách giáo khoa theo chương trình GDPT 2018. Cũng là năm áp dụng cơng nghệ chuyển đổi số trong giáo dục. Giúp nâng cao phương pháp giảng dạy, tạo ra mơi trường học tập tương tác và hấp dẫn hơn. Các cơng cụ như bảng trắng thơng minh, phần mềm giáo dục và ứng dụng Cơng nghệ thơng tin vào giảng dạy cĩ thể giúp tăng cường sự tương tác giữa giáo viên và học sinh, đồng thời thúc đẩy sự sáng tạo và kỹ năng tư duy.Vì vậy việc đổi mới nội dung, chương trình yêu cầu phải đổi mới phương pháp dạy học. Đổi mới phương pháp dạy học địi hỏi phải sử dụng phương tiện dạy học phù hợp và cơng nghệ thơng tin là một trong những phương tiện quan trọng gĩp phần đổi mới phương pháp dạy học. Từ đĩ đặt ra thách thức lớn cho ngành giáo dục nước nhà. Đĩ là làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy – học Việc ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào trong cơng tác giảng dạy và học tập cĩ nhiều ưu điểm: Tiết kiệm thời gian ghi bảng và những thao tác khác để tập trung thời gian cho việc rèn kỹ năng nghe, nĩi, đọc, viết cho học sinh. Nội dung và hình thức trình bày phong phú, hình ảnh sinh động, hấp dẫn kích thích sự hứng thú học tập của học sinh. Học sinh cĩ thể tự học với sự hướng dẫn của các phần mềm học tập,
6. 2. MỤC TIÊU, ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG a/ Mục tiêu: Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào dạy và học nhằm “đổi mới phương pháp dạy học”, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Giáo viên chỉ là người tổ chức các hoạt động, thơng qua trực quan sinh động, học sinh tư duy và tự phát hiện tìm ra kiến thức mới của bài học. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào việc dạy mơn Tiếng Việt rất quan trọng, đặc biệt là phần Học vần. Vì với học sinh Tiểu học phần Học vần là quan trọng nhất. b/ Đối tượng áp dụng Học sinh lớp 1 trường Tiểu học Minh Đức
7. PHẦN II. NỘI DUNG I. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn của biện pháp I. Cơ sở lí Cơ sở lí luận luận và cơ sở thực tiễn của biện pháp Cơ sở thực tiễn
8. 3. NỘI DUNG BIỆN PHÁP Ứng dụng cơng nghệ thơng tin 01 trong phần ơn âm, vần cũ Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong 02 phần dạy âm, vần mới Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong 03 phần hướng dẫn viết Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong 04 phần kể chuyện của bài ơn tập Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong phần 05 củng cố kiến thức
9. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong 01 phần ơn âm, vần cũ Trong mỗi tiết học âm, vần phần kiểm tra bài cũ tơi thường phải viết ra thẻ từ hoặc bảng con âm, vần, tiếng hoặc từ để cho học sinh đọc. Nhưng nay ứng dụng cơng nghệ thơng tin với phần mềm PowerPoint, tơi khơng phải viết mà chỉ cần trình chiếu âm, vần, tiếng, từ, câu đến đâu học sinh đọc đến đấy. Muốn cho học sinh phân tích tiếng hay từ tơi chỉ cần thêm hiệu ứng gạch chân dưới tiếng từ đĩ mà khơng phải nĩi nhiều. Khơng chỉ vậy, khi thay đổi theo hướng dạy học tích cực, thay phần kiểm tra bài cũ bằng hoạt động khởi động, tơi cĩ thể dễ dàng thiết kế nhiều trị chơi thú vị để ơn lại kiến thức cũ, từ đĩ dẫn qua bài mới một cách dễ dàng và hiệu quả
10. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin 02 trong phần dạy âm, vần mới Với phần dạy âm - vần mới, giáo viên thường phải ghi lên bảng những âm, vần, tiếng, từ nhưng nay dạy đến đâu tơi trình chiếu đến đấy thuận lợi rất nhiều, tiết kiệm được thời gian. Mà khi cần giải nghĩa từ ứng dụng, tơi cĩ thể chọn được những hình ảnh, đoạn phim cụ thể sinh động mà khi nhìn học sinh hiểu nghĩa ngay mà tơi khơng cần giải thích thêm.
11. Ví dụ: Bài 19: Ng – Ngh, tơi thiết kế slide như sau: Các hiệu ứng lần lượt như sau: Khi giới thiệu đến âm thì bấm xuất hiện âm, giới thiệu đến tiếng thì bấm xuất hiện tiếng, sau đĩ HS đánh vần, phân tích tiếng, tìm tiếng chứa âm,..Tương tự như vậy với âm thứ hai.
12. Cịn đối với từ ứng dụng tơi cho xuất hiện tranh ngã ba trước rồi mới xuất hiện từ ngã ba sau. Khi cho học sinh xem tranh ngã ba GV chỉ cần chỉ vào tranh nĩi đây chính là ngã ba thì HS hiểu ngay mà khơng cần phải giải thích gì thêm. Cho học sinh tìm tiếng mới, lúc đĩ mới bấm xuất hiện gạch chân để HS dễ phân biệt. Nhưng đối với hai từ sau tơi thay đổi cho xuất hiện cả hai từ trước, sau đĩ mới xuất hiện tranh để giải nghĩa từ sau. Bằng cách thay đổi như vậy HS sẽ khơng cảm thấy nhàm chán. Qua đĩ tơi nhận thấy HS hiểu nghĩa từ sâu hơn, nắm bài tốt hơn.
13. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong 03 phần hướng dẫn viết Khi khơng cĩ phần mềm PowerPoint, học sinh chỉ quan sát chữ mẫu cơ viết sẵn và quy trình viết qua giáo viên chỉ chữ mẫu trên bảng. Khi quan sát cơ viết mẫu sẽ bị che khuất một phần. Nhưng khi ứng dụng cơng nghệ thơng tin, từ điểm đặt bút đến điểm dừng bút giáo viên chỉ cho học sinh quan sát trên màn hình mà khơng bị che khuất như cơ viết mẫu hoặc chỉ trên bảng.
14. Ví dụ: Bài 19: ng – ngh. Lần 1: tơi cho xuất hiện cả hai chữ để học sinh so sánh Lần 2: tơi bấm xuất hiện từng chữ và quy trình viết của từng chữ đĩ được chạy tự động như giáo viên đang viết bảng kèm theo mũi tên chỉ hướng, hoăc̣ tơi có thể dùng que chỉ theo đườ ng chaỵ trên màn hình kết nối quy trình viết.
15. Ví du ̣ về hướ ng dẫn quy triǹ h viết vần Bài 31 trang 74: an, ăn, ân
16. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong 04 phần kể chuyện của bài ơn tập. Trước kia chưa cĩ ứng dụng cơng nghệ thơng tin, tơi đính tranh trên bảng và kể chuyện cho học sinh nghe. Tuy nhiên, qua nhiều lần tơi thấy khơng hiệu quả và rất tốn kém nên đã thay bằng những đoạn phim nhỏ với giọng kể thu hút từ Youtube, học liệu từ hanhtrangso.nxbgd.vn. Kể từ đĩ, học sinh hứng thú với phần kể chuyện, chú ý lắng nghe và nhớ câu chuyện rất nhanh.
17. Ví dụ: Bài 25: Ơn tập cĩ câu chuyện “Chĩ sĩi và cừu non”. Tơi đã cho học sinh coi đoạn phim lấy từ học liệu trên trang hanhtrangso.nxbgd.vn. Trong đoạn phim, tranh minh họa sử dụng giống SHS kèm theo hiệu ứng động kết hợp giọng kể chuẩn. Nhởn nhơ gặm cỏ, cừu non gặp phải chuyện gì? Cừu non nói gì với sói? Cừu non đã làm gì để thoát khỏi sói? Câu chuyện kết thúc như thế nào?
18. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong 05 phần củng cố kiến thức Tơi đã ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào thiết kế trị chơi với mục đích củng cố kiến thức cho học sinh. Thay vì phải trình bày nhiều và giải thích dài dịng tơi đã sử dụng phần mềm tạo sự chuyển động của các kí tự và các con vật gây được sự thích thú, hào hứng học cho học sinh. Để kích thích tư duy của các em, tơi thêm đồng hồ thời gian nhằm vừa đảm bảo thời gian đúng quy định, vừa nhắc nhở học sinh, tạo sự gây cấn khi cĩ sự tranh đua giữa các nhĩm hoạt động trong trị chơi. Sử dụng phần mềm PowerPoint trong việc xây dựng nhiều trị chơi khác nhau kết hợp với các cách xây dựng, sử dụng hình ảnh sẽ tạo tính hấp dẫn cao. Trị chơi thường đặt giữa hoặc cuối tiết học. Nĩ vừa mang lại sự thoải mái, thư giãn đồng thời mang tính tổng hợp kiến thức và giảm được cảm giác nặng nề, làm cho hiệu quả của bài dạy cao hơn.
19. Ví dụ: Bài 32: on - ơn - ơn, tơi xây dựng trị chơi “Nhìn hình đốn chữ”